Regionale consultatie 2023-2024
België heeft een lange traditie van regionale samenwerking binnen Europa, met een voortrekkersrol binnen de Benelux Unie. Het is dan ook vanzelfsprekend dat België bij de ontwikkeling van haar Nationaal Energie- en Klimaatplan (NEKP) verder kijkt dan de eigen landsgrenzen.
In 2018 nam België, als toenmalige voorzitter van de Benelux, het initiatief om de samenwerking tussen de buurlanden rond de Nationale Energie- en Klimaatplannen te bevorderen. Dit leidde tot een politieke verklaring die werd ondertekend door de Benelux-landen, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland. Deze landen maken deel uit van het Pentalateraal Energieforum, dat al een sterke regionale samenwerking kende op het gebied van elektriciteit. Dit forum bleek dan ook het ideale platform om bredere energie- en klimaatkwesties gezamenlijk aan te pakken.
Deze traditie van samenwerking werd voortgezet in 2023-2024, tijdens de eerste actualisering van de NEKP’s. De nadruk lag daarbij op de grensoverschrijdende impact van het verschillende energie- en klimaatbeleid binnen de Penta-landen en bij uitbreiding de NSEC-landen (België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Ierland, Nederland en Luxemburg, samen met de Europese Commissie). NSEC, ofwel de North Seas Energy Cooperation, is een regionaal samenwerkingsverband met als doel het bevorderen van de ontwikkeling van offshore hernieuwbare energie in het geografische gebied van de Noordzee. Gezien de nauwe verbondenheid van België met deze landen via interconnecties en samenwerkingsakkoorden, is overleg cruciaal. Door regionaal overleg te plegen, wordt bovendien voldaan aan de Europese verplichting zoals ingeschreven in de EU governance verordening 2018/1999 om buurlanden te consulteren in het kader van het bevorderen van regionale samenwerking bij de opmaak en actualisaties van de NEKP’s. Voor zowel het Pentalateraal Energieforum als NSEC zijn sinds 2019 dan ook gemeenschappelijke paragrafen opgesteld en opgenomen in de NEKP’s van deze landen.
In dit kader vonden in 2023-2024 verschillende gesprekken plaats om de geactualiseerde NEKP’s af te ronden. Dit proces zorgt ervoor dat de betrokken landen nauw blijven samenwerken en de voortgang van de plannen op de voet kunnen volgen. Ook in de toekomst zal deze regionale samenwerking een belangrijke rol spelen bij eventuele aanpassingen en updates van de NEKP’s, waarbij België steeds een voortrekkersrol zal willen blijven spelen binnen de bestaande fora.
Een samenvatting van het overleg dat België (als Penta-voorzitter) en Denemarken (als NSEC-voorzitter) op 25 maart 2024 organiseerde met de Penta- en NSEC-landen, in nauwe samenwerking met het Benelux-secretariaat in een coördinerende rol, vindt u hier terug: NEKP Regionale Consultatie Penta & NSEC - 25 maart 2024
Regionale consultatie 2018-2019
België kent een lange traditie van regionale samenwerking binnen Europa, denk maar aan haar voortrekkersrol binnen de Benelux Unie en de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal (EGKS). Logischerwijs kijkt België voor de ontwikkeling van haar Nationaal Energie- en Klimaatplan (NEKP) dan ook verder dan de eigen landsgrenzen.
In de loop van 2018 nam België, als toenmalig Benelux-voorzitter, het voortouw om de samenwerking tussen de omringende landen rond de Nationale Energie- en Klimaatplannen te organiseren. Dit resulteerde uiteindelijk in een politieke verklaring die werd ondertekend door de Benelux-landen, maar ook door Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland. Deze landen werden niet toevallig gekozen: zij maken alle deel uit van het Pentalateraal Energieforum. De al bestaande vruchtbare samenwerking rond elektriciteit maakte dit forum de keuze bij uitstek om verder uit te bouwen met bredere energie- en klimaatonderwerpen.
Verschillende bilaterale consultaties tussen deze landen vonden plaats in 2019 om de finale NEKPs af te kunnen werken. Op deze manier werd ook tegemoetgekomen aan de verplichtingen (*) rond consultatie met de buurlanden in het kader van de regionale samenwerking. Het spreekt dan ook voor zich dat de vinger aan de regionale pols zal worden gehouden bij mogelijke aanpassingen en updates van de plannen in het komende decennium.
Meer info:
Benelux-verklaring inzake regionale samenwerking bij de uitwerking van de geïntegreerde nationale energie- en klimaatplannen
Politieke verklaring van het Pentalateraal Energieforum over geïntegreerde nationale energie- en klimaatplannen (in het Engels)
Presentatie van de regionale consultatie over het ontwerp van Belgisch geïntegreerde nationale energie- en klimaatplan van 4 september 2019
(*) Artikel 11 van de governance-verordening